Kinder- en jeugdneuropsychologie

Als neuropsycholoog probeer ik zo goed mogelijk te onderzoeken hoe de cognitieve functies van een kind of jongere ontwikkeld zijn. Met cognitieve functies bedoel ik onder meer: je aandacht op iets richten, waarnemen (kijken, luisteren, voelen), allerlei aspecten van taal, ruimtelijk inzicht, motoriek, geheugen, logisch nadenken, plannen en flexibiliteit in het denken.

In mijn praktijk werk ik met kinderen en jongeren die informatie vaak anders waarnemen en verwerken en anders leren dan de meeste van hun leeftijdgenoten. Dit maakt dat ze in sommige situaties prima functioneren, het goed doen en het naar hun zin hebben, terwijl andere situaties lastig voor hen zijn en een vervelend gevoel opleveren. Bij sommige vakken worden goede cijfers gehaald, terwijl andere vakken maar niet lukken. Sommige klussen en taken die thuis gedaan moeten worden, worden prima uitgevoerd, terwijl andere taken vaak vergeten worden of tot frustratie en irritatie leiden.

Door met het kind of de jongere, de ouders en de leerkrachten te praten over hoe de informatieverwerking verloopt en door samen met het kind of de jongere allerlei taken en tests te maken, probeer ik duidelijk te krijgen wat de cognitieve talenten en kwetsbaarheden van een kind of jongere zijn. Met de kennis van dit “cognitieve profiel” is vaak beter te begrijpen dat sommige taken wel en andere taken niet lukken. Ook helpt kennis van dit profiel om te bedenken wat een kind of jongere kan helpen bij het leren van allerlei vaardigheden en bij het uitvoeren van alle taken waar het door de dag heen voor komt te staan.

Kinder- en jeugdneuropsychologie is een specialisme binnen de psychologie. Doorgaans worden kinderen en jongeren bij mij aangemeld die al door een psycholoog, orthopedagoog of kinderpsychiater zijn onderzocht. Als er na psychologisch onderzoek, inclusief intelligentie-onderzoek, en kinderpsychiatrisch onderzoek nog vragen of onduidelijkheden blijven bestaan over de informatieverwerking worden kinderen en jongeren bij mij aangemeld voor neuropsychologische diagnostiek en behandeling.

In een eerste kennismakingsgesprek wordt besproken welke vragen er bij ouders en het kind of de jongere leven en wat er voor nodig is om deze vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Vaak zal er eerst een diagnostisch onderzoek plaatsvinden. In dit diagnostisch onderzoek ligt de nadruk op het in kaart brengen van hoe de informatieverwerking verloopt. Na het onderzoek vinden er doorgaans meerdere terugkoppelings- of adviesgesprekken plaats, die tevens vaak de start vormen van de behandeling en begeleiding. Omdat de informatieverwerking zo sterk bepaalt hoe het leren op school verloopt, vindt er vrijwel altijd een terugkoppelingsgesprek op school plaats.

Behandeling en begeleiding kan bestaan uit onder meer voorlichting en uitleg over het cognitief functioneren aan ouders, kind of jongere en leerkrachten; ouderbegeleiding; samenwerking en overleg met school of individuele therapie.
Als het cognitieve functioneren van het kind beïnvloed wordt door of van invloed is op het functioneren van het gezin of de relatie van de ouders bestaat de mogelijkheid om samen te werken met een van de systeemtherapeuten van het Lorentzhuis.

Regelmatig is de uitkomst van het neuropsychologische onderzoek dat specifieke cognitieve training of behandeling geïndiceerd is. Het gaat hierbij om logopedie, fysiotherapie of ergotherapie. Ook blijkt geregeld dat specifieke didactische hulp en ondersteuning gewenst en zinvol is, in de vorm van remedial teaching of huiswerkbegeleiding. Dergelijke hulp wordt niet door mij of een van mijn collega’s binnen het Lorentzhuis geboden en in dergelijke situaties is het dan ook nodig om met collega’s buiten het Lorentzhuis samen te werken.

Bij veel van de kinderen en jongeren die ik onderzoek blijkt dat ze snel en makkelijk afgeleid raken, te weinig nadenken over wat ze doen of in hun denken en bewegen erg onrustig zijn. Dan kan medicamenteuze behandeling geïndiceerd zijn. Hiervoor werk ik samen met Saskia van Deursen, die als kinder- en jeugdpsychiater en systeemtherapeut binnen Jong Lorentz werkzaam is, alsmede met kinderpsychiaters buiten het Lorentzhuis.